Czy ważne jest co dziecko myśli o sobie? Czyli o tym jakie znaczenie ma samowiedza i samoświadomość

Jak rozwija się samowiedza i samoświadomość u dziecka?

W literaturze przedmiotu moment pojawienia się u dziecka samoświadomości przypisuje się na ok. 18 miesiąc życia. Dziecko jest wówczas w stanie wykształcić ideę samego siebie, co objawia się m.in. tym, że dziecko poznaje siebie w lustrze. Następnie stopniowo u dzieci rozwija się autonomia i samodzielność. Z czasem maluchy odkrywają swój wpływ na innych, uczą się dopasowywać swoje zachowania do środowiska oraz dostrzegają podobieństwa i różnice względem innych osób. Wraz z dojrzewaniem na plan pierwszy wysuwają się relacje z rówieśnikami. W okresie szkolnym stanowią one główny punkt odniesienia do kształtującej się samooceny. Warto pamiętać, że samowiedza i samoświadomość na przestrzeni życia ulega ciągłym zmianom. Nie ma momentu, który moglibyśmy uznać za koniec rozwoju tego obszaru. To, w jaki sposób na przestrzeni lat zmienia się samowiedza i samoświadomość uwarunkowane jest między innymi osobistymi doświadczeniami jednostki oraz skłonnością do pracy nad sobą.

Samowiedza i samoświadomość według metodologii Węglarz i Bentkowskiej

W jednej ze swoich książek autorki proponują przyjrzenie się rozwojowi samowiedzy i samoświadomości w kontekście Treningu Umiejętności Społecznych z uwzględnieniem trzech obszarów tj. samoopis i autoprezentacja, rozwijanie własnego potencjału oraz podobieństwa i różnice między ludźmi. Samoopis i autoprezentacja rozumiane jako zdolność do mówienia osobie – zarówno w kontekście podkreślania swoich mocnych stron, jak również zauważania słabszych. Rozwijanie własnego potencjału związane ściśle ze zdolnością zauważenia i nazwania własnych zasobów. Z wiekiem dzieci stają się coraz bardziej krytyczne względem siebie a ich samoocena warunkowana jest opiniami innych osób. Niezwykle istotne wydaje się być zatem podkreślanie indywidualnych cech czy talentów, które są specyficzne dla danej jednostki. Podobieństwa i różnice między ludźmi obszar związany z rozwojem tolerancji, akceptacji różnorodności oraz otwartości na inność. Na wczesnych etapach rozwoju dziecko nie zauważa różnic między sobą a innymi ludźmi, skupione jest na wchodzeniu w interakcje. Z wiekiem stopniowo różnice stają się coraz to bardziej zauważalne.

Ćwiczenia rozwijające samowiedzę i samoświadomość u dziecka

Samowiedza i samoświadomość rozwijają się i zmieniają całe życie. W naturalny sposób kierunek zmian uwarunkowany jest indywidualnymi doświadczeniami jednostki, co za tym idzie będzie różny dla każdego z nas. Wiedząc, jakie znaczenie ma wsparcie rozwoju tego obszaru proponujemy 5 ćwiczeń wspomagających pracę z dziećmi.