Dzieci potrzebują uwagi – to naturalne, bo potrzeba bycia widzianym i słyszanym jest jedną z podstawowych potrzeb emocjonalnych człowieka. Czasami jednak mamy wrażenie, że nasze dziecko wymaga jej bez końca: zaczepia, przerywa, zagaduje, a nawet prowokuje innych. Jak reagować w takiej sytuacji? Czy ciągłe wołanie o uwagę rodziców to tylko etap, czy sygnał, że dziecko potrzebuje wsparcia? Poniżej znajdziesz 7 skutecznych sposobów, jak zapewnić dziecku odpowiednią uwagę i jednocześnie uczyć je zdrowych granic.
1. Zaplanuj atrakcyjne i przewidywalne zajęcia
Dzieciom łatwiej skupić uwagę, gdy wiedzą, co je czeka. Przewidywalność i rytuały budują poczucie bezpieczeństwa i pomagają dzieciom skupić uwagę na zadaniu. Krótkie i angażujące aktywności wspierają umiejętność koncentracji uwagi, a jasno określone zasady sprawiają, że dziecko ma zaspokojone potrzebę bezpieczeństwa.
2. Wprowadź powtarzalne rytuały
Dzieci potrzebują rodziców i dorosłych przewodników, którzy zadbają o stałość i strukturę. Powtarzalne elementy – jak piosenka na początek, runda wypowiedzi z „przedmiotem mocy” czy symboliczna klepsydra odmierzająca czas koncentracji uwagi – pozwalają dziecku lepiej kontrolować emocje i zachowania.
3. Ogranicz monopolizowanie uwagi
Jeśli dziecko stale domaga się głosu, warto wprowadzić narzędzia pomagające uczyć się cierpliwości. Mogą to być „żetony na wypowiedzi” albo zabawa w pizzę, gdzie każdy dostaje tylko jeden kawałek rozmowy. Dzięki temu dzieci uczą się samokontroli i rozumieją, że inni również mają prawo do bycia wysłuchanym. To ważne, bo dziecko potrzebuje wsparcia, by rozwijać umiejętność koncentracji uwagi w grupie.
4. Zarządzaj swoją uwagą
To, jak opiekunowie reagują, ma ogromne znaczenie. Dzieci potrzebują uwagi, ale przede wszystkim tej pozytywnej. Dlatego warto poświęcić dziecku uwagę wtedy, gdy czeka na swoją kolej, gdy powstrzyma się od przerywania czy gdy potrafi uszanować przestrzeń innych. Takie docenianie wzmacnia poczucie bezpieczeństwa emocjonalnego dziecka.

5. Dostosuj przestrzeń i pozwól na ruch
Nie każde małe dziecko potrafi siedzieć w skupieniu przez dłuższy czas. Czasami dziecku uwagę łatwiej utrzymać, gdy ma możliwość wstać, przesiąść się albo przez chwilę się poruszać. Elastyczne zarządzanie przestrzenią zmniejsza trudne zachowania u dzieci i sprawia, że nawet wrażliwe dzieci czują się bardziej komfortowo.
6. Daj dziecku ważną rolę
Niektóre dzieci potrzebę bycia w centrum realizują poprzez przeszkadzanie. Zamiast karania, lepiej zapewnić dziecku potrzebę uznania i dać mu rolę pomocnika, dyżurnego czy opiekuna kolegi. Dziecko ma zaspokojone potrzebę bycia potrzebnym, a jednocześnie rozwija umiejętność koncentracji uwagi i poczucie własnej wartości.
7. Udzielaj konstruktywnej informacji zwrotnej
Zrozumienie zachowania dziecka to podstawa. Warto wprost powiedzieć: „Widzę, że masz dużo do opowiedzenia, ale dajmy też innym szansę”. Dzięki temu dziecko uczy się regulować swoje emocje, rozwijać czas koncentracji uwagi i lepiej funkcjonować w grupie. Jeśli dziecko ma zaspokojone potrzeby uwagi, miłości i bezpieczeństwa – dużo łatwiej akceptuje zasady.
Dlaczego dzieci wciąż domagają się uwagi?
Dzieci potrzebują miłości, potrzeby bezpieczeństwa dziecka muszą być zaspokojone, a dzieci potrzebę bycia widzianym i słyszanym traktują jak fundament relacji. Jeśli brakuje pozytywnej uwagi rodziców, pojawiają się trudne zachowania u dzieci: krzyk, przerywanie, a nawet wycofanie. To sygnał, że warto inaczej zapewnić dziecku odpowiednią uwagę i wesprzeć rozwój jego emocjonalnej samoregulacji.
Jeżeli chcesz poznać więcej zabaw i sposobów na pracę z dziećmi i młodzieżą, zapraszamy Cię na nasz kanał na Youtubie “Fabryka Relacji”.
Podsumowanie
Dziecko potrzebuje wsparcia, bliskości i poczucia, że jest ważne. Rodzicielstwo Bliskości uczy, że dzieci chcą być dostrzegane i kochane, a nie „grzeczne za wszelką cenę”. Gdy dzieci potrzebują uwagi, to wcale nie oznacza, że są nieposłuszne – często to ich sposób, by zakomunikować potrzebę bezpieczeństwa, bliskości i relacji.
Dlatego tak ważne jest, by poświęcić dziecku uwagę, gdy robi coś dobrze, i mądrze reagować, gdy próbuje przyciągać uwagę w sposób trudny. To właśnie te momenty budują trwałą więź i kształtują zdrowy rozwój emocjonalny.