Historia zespołu Aspergera
Historia zespołu Aspergera sięga roku 1944, kiedy to austriacki pediatra Hans Asperger opisał zachowania grupy dzieci, które uznał za nietypowe. Dzieci prowadziły monotematyczne rozmowy, były bardzo skoncentrowane na własnych zainteresowaniach, miały wyraźne trudności z komunikacją oraz z wchodzeniem w relacje społeczne. Nazwa Zespół Aspergera pojawiła się oficjalnie w 1981 roku, a do klasyfikacji chorób i zaburzeń trafiła w roku 1994.
Jednak od 2013 roku Zespół Aspergera został usunięty z klasyfikacji medycznych. Dlaczego tak się stało?
Zespół Aspergera a spektrum autyzmu
Wielu specjalistów uważało, że Zespół Aspergera jest łagodniejszą formą autyzmu. Typowy obraz dziecka z autyzmem wiązał się z brakiem komunikacji werbalnej, słabym kontaktem wzrokowym oraz stereotypowymi zachowaniami. Natomiast dzieci z Aspergerem były postrzegane jako “małe geniusze”, choć miały swoje specyficzne trudności, szczególnie w sferze interakcji społecznych.
Obecnie Zespół Aspergera został włączony do ogólnej kategorii zaburzenia ze spektrum autyzmu (ASD), co odzwierciedla szersze spojrzenie na to, jak różnorodne są symptomy w obrębie spektrum autyzmu.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej, na temat spektrum autyzmu zapraszamy Cię na nasz kanał na Youtubie “Fabryka Relacji”. Znajdziesz tam wiele treści dotyczących ich rozwoju psychospołecznego!
Zespół Aspergera – objawy
Najbardziej charakterystyczne objawy zespołu Aspergera obejmują:
- Specyficzne, intensywne zainteresowania
Dzieci z zespołem Aspergera często wykazują bardzo wąskie, głębokie zainteresowania, które mogą całkowicie pochłaniać ich uwagę, do tego stopnia, że trudno im skupić się na innych zadaniach. Często potrafią mówić o swoim zainteresowaniu godzinami, nie zauważając, że rozmówcy mogą już stracić zainteresowanie.
- Trudności w interakcjach społecznych
Dzieci z zespołem Aspergera często mają problem z odczytywaniem emocji innych osób, co może skutkować trudnościami w nawiązywaniu i utrzymywaniu przyjaźni. Często nie rozumieją subtelności społecznych, takich jak zachowanie w grupach czy przestrzeganie niepisanych zasad komunikacji.
- Nietypowy styl komunikacji
Dzieci te mogą używać formalnego lub sztywnego języka, co sprawia, że ich komunikacja jest często odbierana jako nienaturalna. Dodatkowo mogą mieć trudności z rozumieniem ironii, metafor czy żartów, przez co często dosłownie interpretują wypowiedzi innych.
- Problemy z koordynacją ruchową
Dzieci z zespołem Aspergera mogą mieć trudności w wykonywaniu skoordynowanych ruchów, takich jak pisanie, rysowanie czy włączanie się w gry sportowe. Ich ruchy mogą być niezdarne, a motoryka duża i mała mogą rozwijać się wolniej niż u rówieśników.
- Nadwrażliwość sensoryczna
Wielu dzieciom z zespołem Aspergera przeszkadzają bodźce sensoryczne, takie jak głośne dźwięki, światło, zapachy czy tekstury. Mogą one reagować silnie emocjonalnie na te bodźce, co może prowadzić do unikania pewnych miejsc lub sytuacji, a także trudności w funkcjonowaniu w miejscach o dużym natężeniu bodźców.
Pierwsze objawy zespołu Aspergera zwykle widoczne są już we wczesnym dzieciństwie, choć ich intensywność i charakter mogą być bardzo zróżnicowane.
Dlaczego zespół Aspergera zniknął z klasyfikacji?
Granice diagnostyczne pomiędzy zespołem Aspergera a autyzmem stały się z czasem coraz mniej wyraźne. Kryterium diagnostycznym, które różnicowało te zaburzenia, były m.in. zaburzenia rozwoju mowy. Jednak okazało się, że nie wszystkie dzieci z autyzmem je mają, co skłoniło specjalistów do ujednolicenia diagnostyki.
Dziś Zespół Aspergera jest uznawany za część szerokiego spektrum autyzmu, które obejmuje zarówno dzieci z poważnymi trudnościami rozwojowymi (Autyzm niskofunkcjonujący), jak i osoby wysoko funkcjonujące (Autyzm wysokofunkcjonujący).
Zespół Aspergera – diagnoza i leczenie
Choć formalnie nie diagnozuje się już Aspergera, objawy nadal są rozpoznawane w ramach diagnozy spektrum autyzmu. Ważne jest, by zespół specjalistów dokonał szczegółowej diagnozy, biorąc pod uwagę całościowy obraz dziecka.
Ważnymi aspektami wsparcia są:
- Zespół Aspergera – terapia: np. Trening umiejętności społecznych, Psychoterapia poznawczo-behawioralna.
- Zespół Aspergera – edukacja: odpowiednio dostosowana edukacja i podejście pedagogiczne w szkole i poza nią.
- Zespół Aspergera – wsparcie: może obejmować wsparcie psychologiczne, psychiatryczne lub farmakologiczne w przypadku współwystępujących zaburzeń (np. zaburzenia lękowe).
Życie dziecka z zespołem Aspergera
Każde dziecko z zespołem Aspergera funkcjonuje inaczej, ale zazwyczaj potrzebuje szczególnego wsparcia w zakresie komunikacji, interakcji społecznych oraz radzenia sobie z emocjami. Dzieci te często mają dobrze rozwinięte zdolności intelektualne, jednak zespół Aspergera sprawia, że ich codzienne funkcjonowanie społeczne może być utrudnione.
Trening Umiejętności Społecznych pomaga dzieciom z zespołem Aspergera rozwijać kompetencje społeczno – emocjonalne oraz rozumieć innych ludzi (Teoria umysłu). Może być stosowany do pracy z dziećmi, młodzieżą oraz dorosłymi z innymi zaburzeniami.
Wszystko, co potrzebujesz wiedzieć o TUS znajdziesz w tym artykule, poświęconym zaletom Treningu Umiejętności Społecznych.
Podsumowanie
Choć Zespół Aspergera formalnie zniknął z klasyfikacji medycznych, nadal pozostaje ważną kategorią dla wielu osób i rodzin. Dzieci, które miały taką diagnozę, nadal potrzebują wsparcia i terapii, a rosnąca świadomość społeczna na temat spektrum autyzmu sprawia, że łatwiej jest zapewnić im odpowiednie środowisko rozwoju. Ważne jest, aby pamiętać, że zmiana terminologii nie oznacza braku wsparcia, a właściwa diagnoza to pierwszy krok do lepszego życia dla dzieci i ich rodzin.
