Czy znasz dziecko, które godzinami potrafi siedzieć w hiperfokus, a chwilę później ma trudności w koncentracji nad najprostszym zadaniem? Zastanawiasz się, czy ciągłe skoki aktywności, zmienność emocjonalna i sprzeczne symptomy mogą oznaczać współwystępowanie autyzmu i ADHD? Chcesz zrozumieć, jak wyglądają objawy obu zaburzeń i jak wspierać dziecko, u którego podejrzewasz współwystępowanie autyzmu i ADHD u dzieci?
W tym artykule znajdziesz odpowiedzi na te pytania. Dowiesz się, czym jest AuDHD, jak wygląda współwystępowanie ADHD i autyzmu, skąd biorą się trudności oraz jak wygląda terapia wspierająca dziecko.
AuDHD to termin opisujący współwystępowanie autyzmu i ADHD u dzieci lub dorosłych – czyli współwystępowanie ASD i ADHD w jednym mózgu. Choć nie istnieje jeszcze jako oficjalny system diagnostyczny, coraz więcej specjalistów traktuje AuDHD nie jako dwa oddzielne zaburzenia, ale jako inny wariant neurotypowości, w którym objawy obu zaburzeń przeplatają się i modyfikują nawzajem.
Badania pokazują, że:
Dla uproszczenia można przyjąć, że około 50% przypadków to współwystępowanie autyzmu i adhd u dzieci lub dorosłych.
To pokazuje, że diagnoza ADHD lub diagnoza autyzmu często jest niewystarczająca, jeśli nie uwzględnia pełnego obrazu funkcjonowania dziecka.
Naukowcy opisują trzy podstawowe typy AuDHD, które różnią się dominującymi cechami.
Najbardziej widoczne są:
Dodatkowe symptomy ADHD ujawniają się tylko w niektórych sytuacjach, np. w szkole.
Najbardziej widoczne są różne objawy ADHD:
Dopiero uważna obserwacja pozwala zauważyć cechy spektrum autyzmu, takie jak trudności w kontaktach społecznych czy kłopoty z adaptacją do zmian.
To najbardziej wymagający diagnostycznie typ, w którym objawy obu zaburzeń nakładają się i przeplatają.
Dziecko funkcjonuje jak huśtawka: jednego dnia dominuje obraz podobny do ADHD, następnego – objawy autyzmu.
To właśnie te dzieci najczęściej mają opóźnioną diagnozę autyzmu lub diagnoza ADHD bywa niepełna.
Osoby autystyczne i osoby z ADHD często stosują maskowanie, czyli świadome (lub nieświadome) ukrywanie trudności.
W AuDHD maskowanie bywa jeszcze silniejsze, bo społeczne oczekiwania dotyczące zachowania są sprzeczne z naturalnymi potrzebami dziecka.
Maskowanie może prowadzić do:
Poniżej znajdziesz zestawienie kluczowych obszarów trudności:
| Obszar funkcjonowania | Objawy autyzmu | Różne objawy ADHD | Jak wygląda to w AuDHD? |
|---|---|---|---|
| Uwaga | potrzeba stałości, niechęć do zmian | zaburzenia koncentracji uwagi, przerzutność | hiperfokus przeplatany chaosem |
| Emocje | trudności w rozumieniu emocji | problemy z regulacją emocji | bardzo duża chwiejność emocjonalna |
| Relacje | trudności w kontaktach społecznych | impulsywne reakcje | potrzeba bliskości, ale męczenie relacjami |
| Sensoryka | nadwrażliwość sensoryczna | poszukiwanie bodźców | skrajna zmienność sensoryczna |
| Schematy | silna potrzeba rutyny | impulsywne łamanie schematów | jednoczesna potrzeba schematu i bunt wobec niego |
Naukowcy wskazują na:
To wyjaśnia, dlaczego diagnoza spektrum autyzmu i diagnoza ADHD często wymagają dłuższej obserwacji.
AuDHD wymaga zewnętrznego stelaża: harmonogramów, powtarzalnych rytuałów, zapowiedzi zmian. Jasna struktura zmniejsza obciążenie poznawcze i pozwala dziecku skupić energię na zadaniu, a nie na odgadywaniu, co wydarzy się za chwilę.
Nadwrażliwość sensoryczna przeplata się tu z poszukiwaniem bodźców. Dlatego warto testować: światło, dźwięk, ubrania, zapachy, przestrzeń. Obserwacja zmian w reagowaniu na bodźce pomaga zauważyć wzorce przeciążenia i szybciej reagować, zanim pojawi się meltdown lub shutdown.
Osoby autystyczne i osoby z ADHD gorzej reagują na metafory czy niedopowiedzenia. Najlepiej działają: krótkie, konkretne instrukcje.Jasne komunikaty zmniejszają frustrację i pomagają dziecku poczuć się pewniej, bo dokładnie wie, czego oczekuje dorosły.
Terapia i trening umiejętności społecznych powinny akcentować:
Dobre efekty przynosi:
Jeśli chcesz lepiej zrozumieć, na czym polega trening umiejętności społecznych dla dzieci z ADHD i kiedy warto go rozważyć, zajrzyj do wpisu: Trening umiejętności społecznych dla dzieci z ADHD – to warto wiedzieć
Na początku zastanawialiśmy się, czym jest współwystępowanie autyzmu i adhd u dzieci, jak rozpoznać objawy obu zaburzeń, dlaczego symptomy bywają sprzeczne oraz w jaki sposób wspierać dziecko, u którego podejrzewasz współwystępowanie ASD i ADHD. Odpowiedź okazała się jasna: AuDHD nie jest zwykłą sumą dwóch diagnoz, ale odmiennym profilem funkcjonowania, który wymaga zrozumienia, struktury, przewidywalności, ograniczania bodźców i wzmacniania mocnych stron dziecka, a także indywidualnie dobranej terapia oraz wsparcia w obszarze emocji i relacji.
Ebook – Jak prostymi sposobami wzbudzić w dzieciach kreatywność
Fragment kursu online: jak radzić sobie z trudnymi emocjami dziecka?
Trening Umiejętności Społecznych (TUS) to metoda pracy, która odpowiada na wyzwania współczesnej pracy z dziećmi – od problemów z wycofaniem, przez agresję, po trudności w budowaniu relacji. To skuteczne narzędzie dla nauczycieli, psychologów i terapeutów, którzy chcą wspierać rozwój społeczny i emocjonalny dzieci w obliczu codziennych wyzwań.
Dzisiejszy świat stawia przed dziećmi wiele wyzwań, z którymi nie zawsze potrafią sobie poradzić samodzielnie. Jeżeli w pracy z dziećmi coraz częściej spotykasz się z trudnościami, takimi jak:
… to praca metodą Treningu Umiejętności Społecznych (TUS) jest tym, czego szukasz!
TUS nie tylko pomaga dzieciom przezwyciężyć te wyzwania, ale także wspiera ich rozwój w różnych obszarach, takich jak komunikacja, współpraca czy rozpoznawanie emocji. Więcej informacji o tym, jak rozwijać kluczowe umiejętności społeczne w poszczególnych obszarach, znajdziesz na naszym blogu: „Umiejętności społeczne od podstaw – jak wspierać ich rozwój w poszczególnych obszarach?”.
Trening Umiejętności Społecznych (TUS) to metoda terapeutyczna, która wspiera dzieci i młodzież w rozwijaniu kluczowych umiejętności społecznych i emocjonalnych, takich jak komunikacja, rozwiązywanie konfliktów czy współpraca. Jej korzenie sięgają lat 70. XX wieku, kiedy Arnold Goldstein opracował program warsztatów szkolnych. Ówczesne podejście opierało się na behawioralnym modelu nauki zachowań według ustalonych schematów i listy reakcji na sytuacje społeczne.
Dziś jednak TUS przeszedł ogromną ewolucję, odchodząc od sztywnego behawioralizmu na rzecz podejścia, które uwzględnia emocje, relacje i indywidualne potrzeby dzieci. Współczesne metody koncentrują się na budowaniu autentycznych interakcji oraz rozwijaniu umiejętności, które dzieci mogą w praktyczny sposób przenieść do codziennego życia. Najwięcej o tym, czym dokładnie jest Trening Umiejętności Społecznych dowiesz się, oglądając ten film.
Relacyjne podejście w TUS pozwala dostosować metody do specyficznych potrzeb dzieci, szczególnie tych z autyzmem, ADHD czy innymi trudnościami. Dzięki temu Trening Umiejętności Społecznych nie tylko wspiera rozwój społeczny, ale także pomaga dzieciom budować pewność siebie i lepiej funkcjonować w świecie.
Przykłady, ćwiczeń, gier i zabaw, które można wykorzystywać podczas zajęć TUS, znajdziesz tutaj.
Trening TUS sprawdza się w pracy z szerokim spektrum dzieci, niezależnie od ich wieku czy diagnozy. Te zajęcia rozwijające umiejętności społeczne mogą być stosowane zarówno w przypadku dzieci neurotypowych, jak i tych, które mierzą się z różnymi trudnościami rozwojowymi lub emocjonalnymi.
Trening Umiejętności Społecznych (TUS) nie tylko pomaga dzieciom radzić sobie z ich wyzwaniami, ale jest także wyjątkowym wsparciem dla specjalistów – nauczycieli, pedagogów, psychologów czy terapeutów – którzy chcą skuteczniej reagować i lepiej pomagać.
Specjaliści, którzy włączają TUS do swojej praktyki, często podkreślają, że dzięki niemu mogą pracować bardziej świadomie, skutecznie i z większą satysfakcją. TUS to nie tylko pomoc dzieciom – to również rozwój Ciebie jako profesjonalisty.
Zawód trenera Treningu Umiejętności Społecznych (TUS) cieszy się rosnącym zainteresowaniem, a zapotrzebowanie na profesjonalistów w tej dziedzinie stale wzrasta. Bycie trenerem wymaga nie tylko odpowiedniego szkolenia, ale również zrozumienia, jak TUS wpływa na rozwój dzieci i młodzieży. W tym filmie na YouTube „Jak zostać Trenerem TUS?” znajdziesz wskazówki, które pomogą Ci rozpocząć swoją ścieżkę kariery w tej roli. Jeśli chcesz rozpocząć pracę jako Trener TUS, oto, co warto wiedzieć:
Na pomocetus.pl znajdziesz również bezpłatne materiały, takie jak webinary i live’y, które pozwolą Ci rozwijać swoje kompetencje, dzielić się doświadczeniem z innymi specjalistami i odkrywać nowe pomysły na zajęcia.
Zarobki trenera Treningu Umiejętności Społecznych (TUS) mogą być bardzo różnorodne i zależą od wielu czynników, takich jak miejsce pracy, forma zatrudnienia, wielkość miejscowości czy liczebność grupy uczestników. Kluczowe informacje oparte na danych zebranych w badaniu przeprowadzonym wśród trenerów TUS w 2024 roku przedstawiamy w tym filmie.
Relacyjna metodologia Węglarz–Bentkowskiej to autorska metoda prowadzenia Treningu Umiejętności Społecznych, opracowana przez dwie psycholożki – Joannę Węglarz, założycielkę Studia Psychologicznego, oraz Dorotę Bentkowską, założycielkę Błękitnej Chatki. To nowoczesne podejście, szczegółowo opisane w artykule „Relacyjna metodologia TUS według Węglarz–Bentkowskiej”, jest szczególnie cenione za skupienie na budowaniu relacji i wsparciu społecznym, które stanowią fundament skutecznej terapii.
1. Budowanie relacji jako fundament terapii
Zanim rozpocznie się nauka konkretnych umiejętności, kluczowe jest stworzenie zdrowej i akceptującej relacji między trenerem a dzieckiem. Jak podkreślono w artykule „Relacje w edukacji – dlaczego ważne jest nawiązywanie dobrych relacji z uczniami”, takie relacje wzmacniają poczucie bezpieczeństwa i akceptacji, co stanowi fundament dla efektywnego procesu terapeutycznego.
2. Indywidualne podejście do potrzeb dziecka
Metodologia kładzie nacisk na diagnozę opartą na mocnych stronach i potrzebach dziecka. Dzięki temu możliwe jest dopasowanie pracy do specyficznych wyzwań, takich jak trudności w emocjach, komunikacji czy budowaniu relacji rówieśniczych.
3. Praca w ośmiu kluczowych obszarach
Relacyjna metodologia skupia się na rozwijaniu umiejętności społecznych w takich obszarach, jak: emocje, normy społeczne, komunikacja interpersonalna, rozwijanie teorii umysłu, samowiedza i samoświadomość, asertywność, radzenie sobie z trudnymi sytuacjami, współpraca, co pozwala holistycznie podejść do rozwoju dziecka.
4. Wspieranie relacji rówieśniczych
Uczestnicy uczą się budować mosty komunikacyjne między sobą, co zwiększa ich motywację do udziału w zajęciach i rozwija umiejętności społeczne. Taka strategia pozwala uczestnikom nauczyć się, jak budować i utrzymywać zdrowe relacje, co jest fundamentem dla ich przyszłego, efektywnego funkcjonowania w społeczeństwie.
5. Współpraca z rodzicami
Współpraca z rodzicami odgrywa kluczową rolę w procesie terapeutycznym, ponieważ ich zaangażowanie jest niezbędne dla pełnego zrozumienia celów terapii. Dobrze zaplanowany plan współpracy z rodzicami może znacząco wzmocnić efekty zajęć TUS, pozwalając na skuteczne wykorzystanie nabytych przez dziecko umiejętności także poza środowiskiem terapeutycznym. Praktyczne wskazówki dotyczące tworzenia takiego planu znajdziesz w artykule „Jak stworzyć plan współpracy z rodzicami”.
Błękitna Chatka, zlokalizowana w Gdyni i Gdańsku, to wyjątkowe centrum terapeutyczne, które w pełni realizuje założenia relacyjnej metodologii Węglarz-Bentkowskiej. Miejsce to zostało stworzone z myślą o dzieciach i młodzieży, które potrzebują wsparcia w rozwijaniu umiejętności społecznych w bezpiecznej i akceptującej atmosferze.
Błękitna Chatka oferuje szeroki wachlarz usług wspierających rozwój dzieci i młodzieży oraz wsparcie dla ich rodziców. W ofercie znajdują się:
To właśnie tutaj relacyjna metodologia znajduje swoje praktyczne zastosowanie. Zajęcia TUS prowadzone są w małych grupach, co pozwala na indywidualne podejście do każdego uczestnika i skupienie się na jego potrzebach. Kadra specjalistów Błękitnej Chatki wykorzystuje innowacyjne metody pracy oparte na relacyjnej metodologii Węglarz-Bentkowskiej, w których priorytetem jest budowanie relacji jako fundament skutecznej terapii.
Skuteczność Treningu Umiejętności Społecznych (TUS) znajduje solidne potwierdzenie w licznych badaniach naukowych i meta-analizach, które ukazują, jak znaczący wpływ ma ta metoda na rozwój dzieci i młodzieży.
Skuteczność Treningu Umiejętności Społecznych (TUS) znajduje solidne potwierdzenie w licznych badaniach naukowych i meta-analizach, które ukazują, jak znaczący wpływ ma ta metoda na rozwój dzieci i młodzieży.
TUS to oparta na dowodach interwencja terapeutyczna, której celem jest rozwijanie u dzieci i młodzieży umiejętności niezbędnych do funkcjonowania w społeczeństwie. TUS obejmuje różnorodne działania i ćwiczenia, które pomagają uczestnikom lepiej zrozumieć siebie i innych, poprawić swoje zdolności komunikacyjne, współpracować z rówieśnikami, a także radzić sobie z trudnymi emocjami i sytuacjami konfliktowymi.
Więcej informacji na temat Treningu Umiejętności Społecznych możesz znaleźć w filmie na YouTube “Czym jest Trening Umiejętności Społecznych?”
Nie, możesz stosować TUS zarówno u dzieci z diagnozami, takimi jak ADHD czy autyzm, jak i u dzieci neurotypowych, które potrzebują wsparcia w relacjach rówieśniczych czy emocjach.
TUS jest odpowiedni dla dzieci i młodzieży w różnym wieku – od przedszkolaków, przez uczniów szkół podstawowych, nastolatków, aż po osoby dorosłe jednak zaleca się, by najwcześniej rozpocząć pracę metodą TUS z osobami powyżej 4 roku życia.
Dzieci uczestniczące w TUS uczą się skutecznej komunikacji, co pozwala im lepiej wyrażać swoje potrzeby i myśli oraz aktywnie słuchać innych. Ważnym efektem jest również rozwój umiejętności radzenia sobie z emocjami – dzieci potrafią lepiej rozpoznawać i regulować swoje emocje, co pomaga im w konstruktywnym radzeniu sobie z frustracją, lękiem czy złością. Udział w TUS sprzyja także budowaniu zdrowych relacji rówieśniczych, dzięki czemu dzieci łatwiej nawiązują kontakty, uczą się współpracy i rozwiązują konflikty. Efekty te widoczne są nie tylko podczas zajęć, ale również w codziennym życiu – w szkole, w domu czy w kontaktach z rówieśnikami, co znacząco podnosi jakość ich funkcjonowania społecznego.
Tak, TUS jest jedną z najskuteczniejszych metod wspierających rozwój społeczny dzieci z różnymi zaburzeniami, w tym z ADHD i autyzmem. Badania potwierdzają, że regularne zajęcia pomagają dzieciom lepiej rozumieć emocje, nawiązywać relacje oraz radzić sobie w sytuacjach społecznych. Dzięki indywidualnemu podejściu TUS można dostosować do specyficznych potrzeb każdego dziecka.
Zazwyczaj zajęcia TUS trwają jeden lub dwa semestry szkolne, ale TUS może być też organizowany w systemie krótkoterminowym (np. 10-12 sesji) w zależności od potrzeb uczestników.
Optymalna liczba dzieci w grupie TUS wynosi od 4 do 8 uczestników. Taka liczebność pozwala na skuteczne rozwijanie umiejętności społecznych w atmosferze sprzyjającej interakcji, a jednocześnie umożliwia terapeucie indywidualne podejście do każdego dziecka.
Standardowe zajęcia z TUS trwają około 45–60 minut. Taki czas pozwala na przeprowadzenie zaplanowanych ćwiczeń i aktywności bez przeciążania dzieci, co jest kluczowe dla utrzymania ich zaangażowania i koncentracji.
Diagnoza i dobór grupy TUS to kluczowy etap, który wymaga szczególnej uwagi. Oto główne kroki:
Zebranie informacji: Uzyskaj zgodę rodziców, zbierz dane o dziecku (np. wiek, diagnozy, mocne strony, trudności) oraz przeprowadź wywiad z rodzicami i nauczycielami.
Obserwacja dziecka: Sprawdź, jak dziecko funkcjonuje w różnych sytuacjach społecznych, oceniając jego umiejętności i trudności.
Analiza danych: Wykorzystaj narzędzia diagnostyczne (np. arkusze zawarte w Teczce Trenera TUS , aby określić poziom rozwoju umiejętności dziecka w obszarach takich jak komunikacja, asertywność czy radzenie sobie z emocjami.
Dobór grupy: Dopasuj dzieci pod kątem poziomu rozwoju społecznego i emocjonalnego, unikając dużych różnic w kompetencjach, aby grupa mogła harmonijnie współpracować i wzajemnie się wspierać.
TUS to metoda pracy grupowej – w uzasadnionych przypadkach prowadzi się zajęcia indywidualnie lub w małych 2 osobowych grupach.
Jeśli szukasz wysokiej jakości materiałów i narzędzi do prowadzenia zajęć TUS, koniecznie zajrzyj na pomocetus.pl! Znajdziesz tam sprawdzone pomoce, które są tworzone przez praktyków i idealnie dopasowane do potrzeb dzieci i młodzieży. Dodatkowo, wiele produktów zawiera instrukcje i pomysły na ich wykorzystanie w pracy terapeutycznej.
Aby wybrać dobre szkolenie na Trenera TUS, upewnij się, że organizator jest placówką akredytowaną, co gwarantuje wysoką jakość i zgodność z obowiązującymi standardami. Ważne, aby szkolenie kończyło się uzyskaniem certyfikatu zgodnego ze wzorem Ministerstwa Edukacji Narodowej. Sprawdź program szkolenia – powinien obejmować nie tylko podstawy metody TUS, ale także praktyczne wskazówki do prowadzenia zajęć. Zwróć również uwagę na doświadczenie prowadzących, aby mieć pewność, że wiedza pochodzi od praktyków z wieloletnim doświadczeniem.
Szkolenie “Trener TUS” spełniające powyższe kryteria zrealizujesz w Studio Psychologicznym – wszystkie informacje znajdziesz na https://studiopsychologiczne.com/
Szkolenie skierowane jest głównie do specjalistów pracujących z dziećmi i młodzieżą, ale zapraszamy wszystkie osoby zainteresowane tematyką TUS 😊
Trening Umiejętności Społecznych (TUS) to metoda pracy, która nie jest zawodem uregulowanym prawnie. Trenerami TUS często zostają nauczyciele, terapeuci lub inni specjaliści pracujący z dziećmi, młodzieżą bądź osobami dorosłymi. Jednak ze względu na specyfikę i wymagania tej skutecznej metody, kluczowe jest odpowiednie przygotowanie. Dlatego rekomendujemy ukończenie szkolenia prowadzonego przez doświadczonych trenerów i organizowanego przez placówki akredytowane przez kuratorium oświaty, takie jak nasza NPDN Studio Psychologiczne Edumissio .
Szkolenia Trener TUS prowadzone sa zarówno online, jak i stacjonarnie, a forma realizacji nie wpływa na ich wysoką jakość. Dzięki temu możesz wybrać opcję najlepiej dopasowaną do swoich potrzeb i możliwości.
Terminy i szczegóły najbliższych szkoleń “Trener TUS” w Studio Psychologicznym znajdziesz na naszej stronie https://studiopsychologiczne.com/szkolenia/
Tak, możesz zrealizować szkolenie Trener TUS dla swojej Rady Pedagogicznej! To doskonały sposób na podniesienie jakości wykształcenia kadry i wzbogacenie jej kompetencji.
W Studio Psychologicznym chętnie pomożemy Ci zorganizować takie szkolenie, dopasowując je do potrzeb Twojego zespołu. Szczegóły dotyczące organizacji szkoleń dla rad pedagogicznych znajdziesz na stronie „Szkolenia dla Rad Pedagogicznych”.
