Trening funkcji poznawczych u dzieci z autyzmem – wszystko, co warto wiedzieć!

Pracujesz z dzieci autystycznymi i szukasz sposobów na wspieranie ich funkcji poznawczych? W tym wpisie dowiesz się, jak zorganizować skuteczne zajęcia, które pomogą w rozwoju ich pamięci, uwagi i komunikacji. Omówimy, jak działa mózg dzieci w spektrum oraz jak poprzez trening funkcji poznawczych możesz wspierać rozwój intelektualny i rozwój społeczny dzieci z autyzmem.

Czym jest spektrum autyzmu?

Spektrum autyzmu to całościowe zaburzenie rozwoju, które dotyka wiele obszarów funkcjonowania. Zazwyczaj wyróżnia się trzy kluczowe obszary:

• Interakcje społeczne – trudności w budowaniu relacji, odczytywaniu intencji innych osób.
• Komunikacja – problemy z nadawaniem i odbieraniem komunikatów.
• Schematyczne zachowania – potrzeba rutyny i powtarzalnych wzorców działania.

Trudności z koncentracją i pamięcią

Dzieci w spektrum autyzmu często mają trudności z koncentracją i pamięcią. Mogą być nadmiernie skupione na szczegółach, co utrudnia im przyswajanie innych informacji. Na przykład, dziecko może zapamiętać liczbę drzwi w pomieszczeniu, ale nie będzie pamiętało imion swoich kolegów z klasy. Tego typu funkcjonowanie może stanowić wyzwanie w środowisku szkolnym.

Rola motywacji w Treningu Funkcji Poznawczych

Motywacja odgrywa kluczową rolę w efektywności treningu funkcji poznawczych u dzieci autystycznych. Dzieci w spektrum często potrzebują jasnego celu i sensu wykonywanych zadań, dlatego ważne jest, aby wyjaśniać, dlaczego wykonują konkretne ćwiczenia. Warto także dopasować zajęcia do ich zainteresowań, aby trening uwagi czy ćwiczenia pamięciowe były dla nich bardziej angażujące. Możesz wprowadzić elementy gry, ruchu czy ulubionych aktywności, co dodatkowo zwiększy ich zaangażowanie i chęć uczestnictwa w zajęciach.

Trening Funkcji Poznawczych – jak pracować z dziećmi w spektrum?

Trening funkcji poznawczych to zestaw ćwiczeń, które pomagają rozwijać umiejętności takie jak pamięć robocza, trening uwagi czy rozwiązywanie problemów. Ważne jest, aby zajęcia były dobrze zaplanowane i dostosowane do potrzeb dziecka. Oto etapy, które warto uwzględnić w pracy z dziećmi w spektrum:

1. Budowanie relacji

Zanim przystąpisz do realizacji celów terapeutycznych, ważne jest zbudowanie relacji z dzieckiem. Zindywidualizowane podejście do nauczania pozwala na lepsze zrozumienie jego potrzeb, zainteresowań i wyzwań. Relacja terapeutyczna jest kluczowa, aby dziecko czuło się bezpiecznie i było zmotywowane do pracy. Poświęcenie czasu na poznanie dziecka, jego zainteresowań i nawyków, buduje zaufanie, które ułatwia współpracę. Dzieci autystyczne często potrzebują wyjaśnienia, dlaczego wykonują konkretne zadania, co pozwala im poczuć większą kontrolę nad procesem terapeutycznym.

2. Dokładna diagnoza funkcji poznawczych

Rzetelna diagnoza jest niezbędna, aby zrozumieć, w jakich obszarach dziecko potrzebuje wsparcia. W tym etapie warto zbadać różne aspekty funkcjonowania dziecka, które pozwolą na stworzenie indywidualnego planu terapeutycznego.

• Funkcje wykonawcze – obejmują zdolność dziecka do planowania i kontrolowania działań. Sprawdzenie, jak dziecko radzi sobie z organizacją aktywności, czy potrafi przemyśleć swoje kroki i odpowiednio je realizować. Ważne jest również, jak dziecko kontroluje swoje reakcje na zmiany i czy potrafi adaptować się do nowych sytuacji.
• Koncentracja uwagi – polega na zdolności dziecka do skupienia się na jednym zadaniu przez dłuższy czas oraz na przenoszeniu uwagi między różnymi aktywnościami. Badanie tej funkcji pozwala zrozumieć, jak długo dziecko może pracować bez rozpraszania się oraz jak reaguje na różne bodźce.
• Pamięć – szczególnie istotna jest tutaj pamięć robocza, która odpowiada za zapamiętywanie i przetwarzanie informacji w krótkim okresie. Dzieci z trudnościami poznawczymi mogą mieć problemy z utrzymaniem i przypominaniem sobie istotnych informacji, co wpływa na ich codzienne funkcjonowanie w szkole i poza nią.

Wymienione powyżej funkcje poznawcze to nie jedyne, nad którymi należy pracować z dziećmi w spektrum autyzmu. Jeżeli interesuje Cię kompleksowe podejście do tematu Treningu Funkcji Poznawczych u dzieci, zapraszamy do sprawdzenia naszego szkolenia “Trener Funkcji Poznawczych”, które pomoże Ci przeprowadzić diagnozę oraz terapię dziecka, dopasowaną do jego indywidualnych potrzeb.

3. Zróżnicowane zajęcia i ćwiczenia

Aby trening funkcji poznawczych był skuteczny, ćwiczenia powinny być zróżnicowane i dostosowane do zainteresowań dziecka. Dzieci w spektrum autyzmu najlepiej reagują na aktywności, które angażują różne zmysły i umiejętności.

• Ćwiczenia uwagi – obejmują zadania, które wymagają przenoszenia uwagi między różnymi aktywnościami, co pomaga dzieciom rozwijać zdolność koncentracji. Na przykład, ćwiczenia polegające na przeszukiwaniu pola wzrokowego i wybieraniu określonych elementów uczą dziecko lepszego skupiania się na zadaniach.
• Ćwiczenia na planowanie – takie jak gry planszowe, gotowanie, czy rysowanie map, wspierają funkcje wykonawcze, pomagając dzieciom rozwijać umiejętności organizacyjne, takie jak planowanie i organizacja i podejmowanie decyzji. Takie zadania wymagają od dziecka przemyślenia swoich działań i ich konsekwencji, co sprzyja poprawie funkcji zarządczych, działając także jak ćwiczenia na rozwiązywanie problemów.
• Elastyczność myślenia – trening tej funkcji może polegać na tworzeniu alternatywnych zakończeń historii lub rozwiązywaniu zadań twórczych, które wymagają od dziecka kreatywnego podejścia do problemów. To ćwiczenia, które pomagają dziecku wyjść poza schemat i rozwijać umiejętność adaptacji do nowych sytuacji.
• Ćwiczenia pamięciowe – rozwój pamięci można wspierać poprzez zadania, które stymulują różne zmysły, takie jak rozpoznawanie bodźców sensorycznych. Na przykład, praca nad percepcją wzrokową lub słuchową może pomóc dziecku w rozwijaniu zdolności zapamiętywania i lepszego przetwarzania informacji.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat rozwijania funkcji poznawczych u dzieci w spektrum autyzmu, zapraszamy na nasz kanał na YouTube – “Fabryka Relacji” gdzie publikujemy więcej filmów w temacie rozwoju dzieci i młodzieży.

Jakie korzyści płyną z Treningu Funkcji Poznawczych?

Regularne ćwiczenia poznawcze pomagają dzieciom w spektrum rozwijać elastyczność myślenia, umiejętności społeczne oraz zdolność radzenia sobie z codziennymi wyzwaniami. Dzięki odpowiedniemu podejściu możesz wspierać ich rozwój poznawczy oraz przygotować do lepszego funkcjonowania w środowisku szkolnym.

Pamiętaj: kluczem do sukcesu jest indywidualne podejście i dopasowanie metod pracy do potrzeb dziecka. Trening funkcji poznawczych nie musi być monotonny – wykorzystaj kreatywne metody, które będą nie tylko efektywne, ale i przyjemne dla dziecka.